28 Ara GELECEK BULUŞMALARI – AKIN ÜNAL

Fransızca bir sözcük olan bureau ve cratie sözcüklerinin birleşimi ile ortaya çıkan bürokrasi kelimesi, “devlet memurları iktidarı” anlamına gelmekteydi. Bürokrasinin etimolojideki can alıcı noktası ise kelimenin literatürdeki ilk kullanımının bir iktisatçı olan Vincent de Gournay ile başlamasıydı. Devletin işleyişinde devlet çalışanlarının meşruiyeti neden iktisadı ilgilendirirdi? Bürokrasi sadece devlet çalışanlarının yasal yetkileriyle yürüttükleri iş yükümlülükleri miydi yoksa toplumda sıkça bahsedildiği gibi işlerin yokuşa sürülüp zaman kaybedilmesi mi? Bürokrasi, siyaset ve politika dışında bir anlama gelir miydi? Gelmeliydi. Max Weber’in oluşturduğu Bürokrasi Modeli’nden bu yana çağdaş devlet sistemlerinin işleyişi bürokrasinin varlığına dayanmaktaydı. Üstelik bürokrasi, sadece bir devlet mekanizması değil, insanın bulunduğu her alanda; sanattan bilime, siyasetten sosyolojiye kadar bütün toplumsal alan ve kesimleri kapsamaktaydı. Resmi kurumlardaki hiyerarşik yapılanmaları ifade eden bürokrasi sistemi suistimal için değil etkin bir işleyişi hedef almalıydı. Kişisel arzuların değil devlet ve insanlığın çıkarı gözetilerek işleyen bir bürokrasi sistemi çağa ayak uydurmalıydı. Aksi takdirde küçük bir aksaklıkta işlevini yitirebilir, mağduriyetler zincirine neden olabilirdi.
Türkiye’deki modern bürokrasinin gelişimini, dönüm noktalarını ve güncel durumunu 42. Gelecek Buluşmaları/Ankara’da konuğumuz Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Genel Sekreteri Dr. Öğr. Üyesi Akın Ünal ile Bürokrasinin Geleceği ve Yeni Nesil Bürokrasi Dili’ni konuştuk.